Ποιοτική εκπαίδευση για όλους
Εισαγωγή
Η εκπαίδευση αποτελεί θεμέλιο για την ανάπτυξη των ανθρώπων και των κοινωνιών, συμβάλλοντας στην κοινωνική δικαιοσύνη, την οικονομική πρόοδο και τον πολιτισμό. Στο σημερινό παγκόσμιο πλαίσιο, η ποιοτική εκπαίδευση θεωρείται βασικό ανθρώπινο δικαίωμα.
Ο 4ος Στόχος Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDG 4) αποσκοπεί στην παροχή ισότιμης και ποιοτικής εκπαίδευσης και στην ενίσχυση της δια βίου μάθησης για όλους. Η υλοποίηση του στόχου αυτού είναι κρίσιμη για την επίτευξη πολλών άλλων στόχων, όπως η εξάλειψη της φτώχειας και η ισότητα των φύλων.
Η ποιοτική εκπαίδευση περιλαμβάνει όχι μόνο την πρόσβαση, αλλά και το περιεχόμενο, τις μεθόδους, την κατάρτιση εκπαιδευτικών και τις υποδομές.
Με ποιους παράγοντες σχετίζεται η απόκτηση ποιοτικής εκπαίδευσης;
Αρχικά, η ένταξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο πλαίσιο των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), αποτέλεσε σημαντική καινοτομία σε σύγκριση με τους προηγούμενους αναπτυξιακούς στόχους, τους MDGs. Η ποιοτική εκπαίδευση (SDG 4) δεν περιορίζεται μόνο στην καθολική πρόσβαση, αλλά περιλαμβάνει και τη διασύνδεση της εκπαίδευσης με την έρευνα, την καινοτομία και την κοινωνική δράση. (Chankseliani και McCowan, 2021)
Η ποιότητα στην εκπαίδευση αποτελεί βασικό άξονα του Στόχου 4 (SDG 4) της Ατζέντας 2030, ο οποίος διαμορφώθηκε μέσα από μια συμμετοχική διαδικασία με τη συμβολή διεθνών οργανισμών όπως η UNESCO και η UNICEF. Η εκπαίδευση προβάλλεται ως μέσο ανάπτυξης, κοινωνικής δικαιοσύνης και ειρήνης, ενώ η επίτευξη του στόχου απαιτεί στοχευμένες πολιτικές, αξιολόγηση των εκπαιδευτικών συστημάτων και ενεργή συμμετοχή όλων των φορέων. (Nazar et al., 2018)
Η ποιότητα στην εκπαίδευση προκύπτει από τη στενή σύνδεση της διδασκαλίας, μάθησης και διοίκησης, οι οποίες πρέπει να λειτουργούν ως ενιαίο σύστημα. Η ποιοτική μάθηση απαιτεί ποιοτική διδασκαλία και αυτή με τη σειρά της χρειάζεται ηγεσία με όραμα και διάθεση για συνεχή βελτίωση. (Ζαβλανός, 2017)
Επιπλέον, η ποιότητα στην εκπαίδευση (SDG 4) αξιολογείται και βελτιώνεται μέσα από την κατανόηση των σχέσεων μεταξύ των επιμέρους δεικτών του στόχου όπως η ισότητα φύλου, η πρόσβαση σε τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση, και η διαθεσιμότητα επαρκώς καταρτισμένων εκπαιδευτικών. Οι εθνικές πολιτικές, δείχνουν πως η διασύνδεση μεταξύ δεικτών, μπορεί να οδηγήσει σε αποτελεσματικότερες στρατηγικές υλοποίησης. (Saini et al., 2023)
Επίσης, η εκπαίδευση για τη βιώσιμη ανάπτυξη (ESD) διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην επίτευξη των SDGs συνολικά, καθώς ενδυναμώνει τους πολίτες να κατανοούν τις παγκόσμιες προκλήσεις και να αναπτύσσουν δεξιότητες και στάσεις απαραίτητες για τη δημιουργία βιώσιμων κοινωνιών. Η εκπαίδευση, επομένως, δεν είναι απλώς εργαλείο μετάδοσης γνώσης, αλλά μέσο μετασχηματισμού αντιλήψεων και συμπεριφορών. (Abera, 2023)
Πηγή: Chris Ross, "What makes a quality education?", 4 Απρ 2018.
Άδεια αναφοράς προέλευσης Creative Commons (επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση)
Ποιες είναι κάποιες από τις σημαντικότερες δράσεις που αναλαμβάνουν διάφοροι οργανισμοί και «συλλογικότητες» ανά τον κόσμο για την επίτευξη αυτού του στόχου;
Η διαμόρφωση του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης 4 (SDG 4) για την ποιοτική εκπαίδευση υπήρξε αποτέλεσμα μιας ευρείας συμμετοχικής διαδικασίας. Ο στόχος προωθεί την καθολική πρόσβαση στην εκπαίδευση, την ισότητα των φύλων, τη συμπερίληψη ευάλωτων ομάδων και τη διά βίου μάθηση.
Ωστόσο, ερευνητές όπως η Unterhalter (2019) επισημαίνουν την απόκλιση μεταξύ του αρχικού οράματος και των τελικών δεικτών παρακολούθησης, οι οποίοι συχνά επικεντρώνονται σε ποσοτικά μεγέθη, παραβλέποντας ποιοτικές πτυχές όπως η ένταξη και η εκπαιδευτική δικαιοσύνη.
Παράλληλα, οι Bergman et al. (2018) ανέδειξαν την ενεργή συμβολή των Εδρών της UNESCO στην υλοποίηση του SDG 4 μέσω έρευνας, εκπαιδευτικών δράσεων και διεθνών συνεργασιών, ενώ η Elfert (2019) τόνισε τη σημασία της εκπαίδευσης ενηλίκων και της διά βίου μάθησης, με βάση την UNESCO και την δεοντολογία της.
Συχνές Ερωτήσεις για Διεθνείς Οργανισμούς & την Εκπαίδευση
1. Ποιοι είναι οι βασικοί διεθνείς οργανισμοί που ασχολούνται με την εκπαίδευση;
Ορισμένοι από τους σημαντικότερους οργανισμούς είναι η UNESCO, η UNICEF, η Παγκόσμια Τράπεζα, καθώς και διάφοροι πανεπιστημιακοί και κοινωνικοί φορείς. Όλοι συμβάλλουν με διαφορετικούς τρόπους στη βελτίωση της εκπαίδευσης σε παγκόσμιο επίπεδο.
2. Γιατί είναι σημαντικοί αυτοί οι οργανισμοί;
Οι οργανισμοί αυτοί σχεδιάζουν πολιτικές, χρηματοδοτούν δράσεις, υποστηρίζουν ευάλωτες ομάδες και προωθούν την ισότητα στην εκπαίδευση. Συνεργάζονται μεταξύ τους και με τις χώρες για να διασφαλίσουν ότι όλα τα παιδιά και οι ενήλικες έχουν πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση.
3. Συνεργάζονται μεταξύ τους αυτοί οι οργανισμοί;
Ναι, και μάλιστα πολύ συχνά! Για παράδειγμα, η UNESCO και η UNICEF συνεργάζονται για την υλοποίηση του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης 4 (SDG 4), ενώ η Παγκόσμια Τράπεζα μπορεί να παρέχει χρηματοδότηση σε προγράμματα που σχεδιάζουν αυτοί οι οργανισμοί.
Οργανισμοί και η συνεισφορά τους!
UNESCO
▸ Συνέβαλε στη διαμόρφωση του SDG 4
▸ Προωθεί την ανθρωπιστική εκπαίδευση, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη διά βίου μάθηση
▸Υποστηρίζει τις Έδρες UNESCO σε διεθνές επίπεδο
UNICEF
▸ Ενισχύει την πρόσβαση στην εκπαίδευση για όλα τα παιδιά, με έμφαση στις ευάλωτες ομάδες
▸ Υποστηρίζει την εκπαίδευση στην πρώιμη παιδική ηλικία.
Παγκόσμια Τράπεζα
▸ Χρηματοδότηση και προώθηση εκπαιδευτικών πολιτικών με στόχο την ενίσχυση της απασχολησιμότητας.
▸ Δίνει έμφαση σε ποσοτικούς δείκτες και αποτελεσματικότητα
Με ποιους τρόπους θα μπορούσε μία βιβλιοθήκη να αναλάβει ή και να συμμετέχει σε μία αντίστοιχη δράση;
Οι βιβλιοθήκες, και ιδιαίτερα οι ακαδημαϊκές, διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην Ποιοτική Εκπαίδευση.
Σύμφωνα με τους Dei και Asante (2022), οι βιβλιοθήκες συμβάλλουν στην υλοποίηση του SDG 4, προσφέροντας πρόσβαση σε ποιοτικό πληροφοριακό υλικό και προωθώντας την πληροφοριακή παιδεία, την έρευνα και τη διά βίου μάθηση. Παράλληλα, οργανώνουν δράσεις όπως σεμινάρια και επιμορφωτικά προγράμματα, ενισχύοντας τις δεξιότητες των φοιτητών.
Η Samantaray (2017) τονίζει ότι οι σύγχρονες βιβλιοθήκες έχουν εξελιχθεί σε κέντρα γνώσης, παρέχοντας ψηφιακούς πόρους και υποστηρίζοντας την πληροφοριακή και ψηφιακή παιδεία, κρίσιμα στοιχεία για την κοινωνική ένταξη και την προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη.
Αντίστοιχα, οι Shukla, Singh και Mishra (2013) επισημαίνουν πως οι βιβλιοθήκες δεν είναι απλώς αποθετήρια βιβλίων, αλλά δυναμικοί οργανισμοί που ενισχύουν την αυτοεκπαίδευση και την εκπαιδευτική διαδικασία. Όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά, «η εκπαίδευση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τη βιβλιοθήκη και η βιβλιοθήκη δεν έχει νόημα χωρίς την εκπαίδευση».
Κατά την περίοδο της πανδημίας COVID-19, οι βιβλιοθήκες προσαρμόστηκαν άμεσα. Όπως δείχνουν οι Omeluzor et al. (2022), υιοθέτησαν ψηφιακά εργαλεία και πλατφόρμες e-learning, εξασφαλίζοντας την πρόσβαση σε πληροφορία και τη συνέχιση της μάθησης, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των εκπαιδευτικών συστημάτων.
Συμπερασματικά, η συμβολή των βιβλιοθηκών στην επίτευξη του Στόχου 4 είναι ουσιαστική. Η στρατηγική ενσωμάτωσή τους στις πολιτικές εκπαίδευσης είναι απαραίτητη για τη διαμόρφωση ενεργών, ενημερωμένων και κριτικά σκεπτόμενων πολιτών.
Συμπεράσματα
Η ποιοτική εκπαίδευση αποτελεί βασικό πυλώνα για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική πρόοδο. Η επίτευξή της εξαρτάται από τη συνεργασία διαφόρων θεσμών και φορέων, καθώς και από την πρόσβαση σε αξιόπιστη πληροφορία και ευκαιρίες διά βίου μάθησης.
Οργανισμοί και συλλογικότητες παγκοσμίως αναλαμβάνουν δράσεις για τη στήριξη αυτών των στόχων, αξιοποιώντας τεχνολογικά μέσα, εκπαιδευτικά προγράμματα και πολιτικές ένταξης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι βιβλιοθήκες δεν είναι απλοί χώροι φύλαξης γνώσης, αλλά δυναμικοί φορείς εκπαίδευσης και ενδυνάμωσης των πολιτών.
Η ενσωμάτωσή τους στις στρατηγικές για την επίτευξη του Στόχου 4 των Ηνωμένων Εθνών είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση ισότιμης και ποιοτικής εκπαίδευσης για όλους.
Πηγή: Participate, " Understand Goal 4: Quality Education (Primary) ", 2 Μαρ 2020.
Πνευματικά δικαιώματα: 2019 από την Participate, Inc. Αυτό το έργο διατίθεται με άδεια Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές (CC BY-SA 4.0).